اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش پرخاشگری دانش آموزان

زمینه: مسأله پرخاشگری دانش آموزان در مدرسه، توجه بسیاری از متخصصان و پژوهشگران را به خود مشغول داشته است. این پژوهش با هدف بررسی اثر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش پرخاشگری دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهرستان کرمانشاه انجام گرفت. روش ها: در این پژوهش آزمایشی از طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. از میان دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهرستان کرمانشاه با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای تعداد 400 نفر به تصادف انتخاب شدند و از بین آن ها 40 نفر که نمره بالاتر از میانگین در پرسشنامه پرخاشگری باس و پری داشتند به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش به مدت هشت جلسه، هفته ای یک بار به صورت گروهی تحت درمان به شیوه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی قرار گرفت. شرکت کنندگان پرسشنامه پرخاشگری باس و پری (1992) را در دو نوبت (پیش از درمان و پس از درمان) تکمیل کردند. برای بررسی آماری داده­ها از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره (مانکوا) استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که پس از حذف تأثیر پیش آزمون، گروه آزمایش در کل مقیاس پرخاشگری (531/1059f=؛ 001/0p<)، کاهش معناداری نسبت بـه گروه کنترل داشته است. همچنین پس از حذف تأثیر پیش آزمون، گروه آزمایش در خرده مقیاس احساس پرخاشگرانه (936/639f=؛ 001/0p<)، در خرده مقیاس افکار پرخاشگرانه (240/154f=؛ 001/0p<) و در رفتار پرخاشگرانه (836/502f=؛ 001/0p<)، کاهش معناداری را نسبت به گروه کنترل داشته است. نتیجه گیری: شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی، موجب کاهش پرخاشگری در هر سه مؤلفه رفتار پرخاشگرانه، احساس پرخاشگرانه و افکار پرخاشگرانه در دانش آموزان می شود.